Σημειώσεις
και σχόλια ενός Αιτωλού
Γράφει ο Γιάννης Βλασόπουλος
Η βία και η σύνεση
Ο σεβασμός των φρονημάτων και των ιδεών των
άλλων είναι αυτονόητη και θεμελιακή αξία
στις κοινωνίες των ελεύθερων πολιτών. Στις
κοινωνίες που ονομάζουμε δημοκρατικά
οργανωμένες πολιτείες. Και ο σεβασμός των
φρονημάτων και των ιδεών των άλλων είναι
αυτονόητη και θεμελιακή αξία, ιδίως όταν τα
φρονήματα και οι ιδέες των άλλων δεν είναι
απλώς διαφορετικές από τις δικές μας, αλλά
μας είναι εχθρικές και μισητές. Γιατί κανείς
βέβαια δεν κατέχει το μονοπώλιο του ορθού
λόγου και της αλήθειας. Και όλοι
διολισθαίνουμε σε σφάλματα. Είναι, εξ άλλου,
και χρήσιμες για τον έλεγχο και τον βάσανο
της ορθότητας των δικών μας ιδεών και
φρονημάτων.
Όμως οι πράξεις των άλλων μπορούν να ελέγχονται, να περιορίζονται και να απαγορεύονται, ακόμα και να τιμωρούνται όταν βλάπτουν βασικούς όρους της υπάρξεως και συμβιώσεως του ατόμου. Παραβιάζουν τότε τις συνθήκες του κοινωνικού συμβολαίου. Και το σύστημα των κανόνων δικαίου που ελέγχει, περιορίζει, απαγορεύει και τιμωρεί τις πράξεις αυτές, τις παράνομες πράξεις, συγκροτεί την λεγόμενη έννομη τάξη. Που έχει εξοπλισθεί από την δυνατότητα της ασκήσεως βίας υπό ορισμένες βέβαια προϋποθέσεις και εγγυήσεις προστασίας των θεμελιωδών ατομικών δικαιωμάτων. Μια δυνατότητα που αντλεί την νομιμοποίησή της από το κοινωνικό συμβόλαιο.
Τις κοινές αυτές σκέψεις αναγκάζεται να επαναλάβει κανείς όταν βιώνει, ως θεατής ή ακόμη περισσότερο ως εμπλεκόμενος πολίτης ή απλώς ως αναγνώστης, τα τεκταινόμενα των ημερών από τους αποκαλούμενους αντιεξουσιαστές, κουκουλοφόρους ή τρομοκράτες (είναι δύσκολη σήμερα η διάκριση). Και τα βιώσαμε και στο Αγρίνιο πριν από ένα χρόνο, τις ημέρες που σημειώθηκαν οι καταστροφές των προθηκών των Τραπεζών, του ΟΤΕ και των ΕΛΤΑ από ομάδα νεαρών. Ακόμα μια πρόσφατη βιωματική εμπειρία είχαμε την περασμένη πρωτοχρονιά όταν το δημαρχιακό μέγαρο της πόλης αυτής «καταλήφτηκε» και τεράστια πανώ αναρτήθηκαν στην πρόσοψή του. Δεν θα αναφερθώ στα προβαλλόμενα συνθήματα, δεν θα αναφερθώ στα αιτήματα των καταληψιών και των καταστροφέων. Εκ προοιμίου είναι σεβαστά. Οι καταστροφές και οι καταλήψεις είναι παράνομες. Δεν με ξενίζει όμως η παρανομία. Που είναι εγγενής δύναμη της ανθρώπινης φύσης. Δεν εκπλήσσομαι από τους παρανομούντες. Που θα υπάρχουν όσο υπάρχει το ανθρώπινο γένος. Με εξέπληξε τότε και πάντως με ανησύχησε , η ανοχή της παράνομης πράξης από τα όργανα της έννομης τάξης στα καθήκοντα των οποίων εντάσσεται η πρόληψη και η καταστολή αυτής που θεωρείται «παράνομη πράξη». Και φυσικά είναι παράνομες πράξεις και η καταστροφή της ξένης περιουσίας και η κατάληψη δημοσίων και δημοτικών χώρων.
Ας ελπίσουμε φέτος ο χρόνος που διέδραμε και η πείρα που σωρεύτηκε να δράσουν ανασταλτικά και να προσθέσουν σύνεση.
Συνθήματα
Η επέτειος του θανάτου του ατυχούς Αλέξη Γρηγορόπουλου εκτυλίχτηκε και στο Αγρίνιο, όπως αναμένονταν, σε επεισόδια βιαιοπραγιών κατά δημόσιων καταστημάτων (ΕΛΤΑ) και Τραπεζών, αλλά και ιδιωτικών εμπορικών καταστημάτων. Βέβαια όχι στην έκταση και στην ένταση που είχαν τα περσινά επεισόδια. Ασφαλώς συνέβαλε στο περιορισμό και η σθεναρή αντιμετώπιση των ταραξιών εκ μέρους της αστυνομίας. Δεν μπορώ να προσδιορίσω με αντικειμενική ακρίβεια το περιεχόμενο της συλλογικής μνήμης που δημιούργησε η τραγική απώλεια του νέου εκείνου. Ίσως μπορούμε με λιγότερη ανασφάλεια να πούμε τι πρέπει να τιμάμε και τι πρέπει να διδασκόμαστε σε τέτοιες περιπτώσεις. Ότι δηλαδή πρέπει να τιμάμε την ανθρώπινη ζωή σαν μέγα καλό και πρώτο. Να τιμάμε και την ελευθερία που καταξιώνει την ζωή. Αλλά και το αγαθό της ασφάλειας που δημιουργεί συνθήκες βίου ελεύθερου. Διερωτώμαι όμως αν μόνη η καταφορά κατά των οργάνων της τάξεως της δημοκρατικής μας κοινωνίας που εκφράζεται με το σύνθημα "μπάτσοι γουρούνια δολοφόνοι" (εκφερόμενο ιδίως από νεαρούς παρελαύνοντες μαθητές) είναι εκδήλωση τιμής για εκείνο τον νεκρό και διδαχή για τους σημερινούς ζώντες. Πολύ δε περισσότερο όταν τέτοιες εκδηλώσεις γίνονται στο πλαίσιο εικόνας καταστροφών και βιαιοπραγιών. Πάντως με τη σιωπή μας ή την ανοχή μας σε τέτοια συνθήματα κανέναν δεν τιμούμε και κανέναν δεν διδάσκουμε.
20-12-2009 Ο Αιτωλός