Ο Λόγος
Οι στίχοι της Ανήλιαγης
(ποιητική συλλογή της Χρυσούλας Σπυρέλη)
Κυκλοφορήθηκε πρόσφατα η ποιητική συλλογή της Χρυσούλας Σπυρέλη με τον εμβληματικό τίτλο «Οι στίχοι της Ανήλιαγης», που αναφέρεται στο μύθο του Ανήλιαγου, του πρωτότοκου γιού του βασιλιά, που ζούσε στο κάστρο του Τρίκαρδου στην Αιτωλοακαρνανία, τον οποίο οι Νεράιδες τον είχαν καταραστεί να ζει χωρίς να μπορεί να αντικρίσει το φως του ήλιου, γιατί αλλιώς θα πέθαινε. Κάθε βράδυ όμως, όταν ήλιος έδυε, αυτός έβγαινε απ’ το παλάτι του, με τ’ άσπρο άλογό του και πήγαινε ν’ ανταμώσει την αγαπημένη του αρχόντισσα, την κυρά Ρήνη (Ειρήνη). Γύριζε όμως πριν ξημερώσει. Αυτή η συνήθεια του αγαπημένου της δεν της άρεσε. Διέταξε λοιπόν τους έμπιστους υπηρέτες της και σφάξανε όλα τα κοκόρια της περιοχής. Κι όταν ήρθε το επόμενο βράδυ και ο Ανήλιαγος πήγε, όπως συνήθιζε, στην κυρά Ρήνη με το άλογο του και πέρασε τη νυχτιά μαζί της. Αλλά κανένα κοκόρι δεν λάλησε για να προαναγγείλει την αυγή. Κι έτσι ξεχάστηκε λίγο περισσότερο ο Ανήλιαγος. Κατάλαβε ότι κάτι δεν πήγαινε καλά και καβάλησε το άλογό του. Έφυγε τρέχοντας σαν αστραπή για να προλάβει. Λίγο πριν φτάσει στο κάστρο του, τον βρήκαν οι πρώτες αχτίδες του ήλιου στην πλάτη, ξεπέζεψε και μαρμάρωσε εκεί για πάντα, πλάι στο ποτάμι του κάστρου του, θαμπωμένος από τη λάμψη του ήλιου.
Χαρακτηρίσαμε παραπάνω εμβληματικό τον τίτλο της συλλογής της Σπυρέλη όχι μόνο γιατί αναφέρεται στον λίγο ή πολύ γνωστό τοπικό μύθο, αλλά ιδιαίτερα γιατί ο μύθος αυτός εμποτίζει, ως συνεκτικός δεσμός, όλα σχεδόν τα ποιήματα της συλλογής. Και τα εμποτίζει όχι ως δραματικό σκηνικό υπό οντολογική διερεύνηση και αξιολόγηση, αλλά ως αιώνιο συγκρουσιακό βίωμα ζωής και θανάτου, ως όρο και όριο της ζωής. Διεκδικώντας έτσι, με τους στίχους της συλλογής αυτής, την ανάδειξή τους ως έργων τέχνης και την μέσω αυτών αισθητική συγκίνηση και παραμυθία, αντίδοτα της σκληρής πραγματικότητας. Γιατί τόσο ο μύθος όσο και οι στίχοι της Σπυρέλη, υπηρετώντας την απόλυτη αγάπη, καταφάσκουν όχι στο θάνατο, αλλά στη ζωή.
Η Χρυσούλα Σπυρέλη είναι γνωστή στο ευρύ κοινό του
νομού μας όχι μόνο ως φιλόλογος και συγγραφέας
πολλών μελετών αλλά και ως ποιήτρια. Με την νέα
έκδοση των ποιημάτων της τολμά ένα ακόμα βήμα προς
τον ελεύθερο στίχο, χωρίς βέβαια να διακόπτει
εντελώς το δεσμό της με την παραδοσιακή (και
δημοτική) μορφή της ποίησης, ακολουθώντας στον τομέα
αυτό τον ελληνικό τρόπο του ελεύθερου στίχου, που
δίδαξαν, ως πρωτοπόροι, ο Γ. Σεφέρης, ο Οδ. Ελύτης,
ο Εγγονόπουλος και άλλοι. Έτσι διασώζει, ανέπαφο θα
λέγαμε, το αίσθημα που αναβλύζει
υπόρρητα από τον εσωτερικό ρυθμό του ελληνικού λόγου
των στίχων της.
Γιάννης Π. Βλασόπουλος
.