Ο κόσμος του βιβλίου:

Το ξύλο που τραγουδάει..

(Γερ. Παπατρέχα: ¨Ποιμενικά Ξυλόγλυπτα Ξηρομέρου)

Το κείμενο που ακολουθεί είναι μια παρουσίαση από τον Κώστα Τριανταφυλλίδη του βιβλίου του Γερ. Παπατρέσα που εξέδωσε  το 1986 ο ΕΟΜΜΕΧ

 

Πολύ το συλλογίστηκα αν θάπρεπε να γράψω δυο λόγια για τη νέα λαμπρή έκδοση του ειδικού Ακαρνανολόγου μας κ. Γεράσιμου Παπατρέχα. Είναι ο ίδιος ο δισταγμός που αισθάνεται κανείς σαν επιχειρήσει μαθές να σχολιάσει ένα ποίημα - τόσος είναι ο φόβος του μήπως, με τις αδέξιες κουβέντες του, αμαυρώσει την έκτακτη λάμψη και βεβηλώσει την παρθενική του ομορφιά. Γιατί τα Ξυλόγλυπτα του Ξηρομέρου είναι κι εκείνα ένα ολάνθιστο ποίημα, που συντέθηκε με μοναδικό μεράκι και έκτακτη ευαισθησία και, σαν ριπή αύρας εαρινής, έρχεται να αναψύξει τα φρυγμένα και κουρασμένα φυλλοκάρδια μας.

Πρόκειται για ένα μελέτημα - λεύκωμα με εκατόν είκοσι πάνω κάτω σχέδια και μοτίβα ξυλόγλυπτων ποιμενικών έργων, που η θερμή, σχεδόν ερωτική, ταύτιση και το πλαστικό τάλαντο του Παπατρέχα τα φέρνει στο φως και στη χαρά των ομματιών μας.

Γιατί δυστυχώς σήμερα «εκλείψανε οι παλιοί τσοπάνηδες, οι άνθρωποι του βουνού, του κάμπου και του χωριού, που με τις ώρες κάθονταν και σκάλιζαν, με σουγιάδες και βελόνες, γκλίτσες, αγγειά, κουταλοπήρουνα, ρόκες και αδράχτια», καθώς εύστοχα σημειώνει στον περιεκτικό πρόλογο ο πρόεδρος του ΕΟΜΜΕΧ κ. Λυμπέρης Λυμπεράκης.

Με τούτον το μάστορα λοιπόν επιβιώνει η έξοχη τέχνη των ανώνυμων πελεκάνων μας και γίνονται οικεία και χρηστικά τα αρχέτυπα της λαϊκής μας πλαστικής. Και αγάλλεται κανείς για τον πλούτο τον αδαπάνητο που υπάρχει ακόμα στον απόμερο, αλλά μαζί ολοφώτεινο – και για τούτο μελαγχολικό και απαρηγόρητο τόπο μας….

 Από τα στολίδια αυτού του τόπου η ακηλίδωτη εικόνα του Αη – Γιώργη. 

Αφέντη μου Αη Γιώργη μου

και γριβοκαδαλλάρη,

αρματωμένε με σπαθί

και με χρυσό κοντάρι.

Τι έμορφη που είναι!

Κι ακόμα οι σταυροί, τα βασιλόπουλα και οι βασιλοπούλες, τα δέντρα, τα πετούμενα, οι ήλιοι, το «Δεσποτείο» (ο δικέφαλος αετός).

Αλλά και τα έργα της πρακτικής έχουν εδώ γενναία παρουσίαση: οι ταμπακέλες, οι βελονοθήκες, το σφοντύλι, η γκλίτσα, η ρόκα κι άλλα κι άλλα πολλά:

Μωρή που πας απάνω

τη ρόκα γνέθοντας,

περίμενε κι εμένα

να πάμε παίζοντας.

Και τέλος οι πλουμιστές κούπες, τα σύμβολα της ευωχίας και του διονυσιασμού:

Γλεντάτε, νέοι το ντουνιά,

γιατ' ο καιρός διαβαίνει

κι όποιος θα μπει στη μαύρη γης,

ποτέ δεν ξαναβγαίνει!

Τα «Ποιμενικά Ξυλόγλυπτα του Ξηρομέρου» είναι ένα σπάνιο ντοκουμέντο στα ελληνικά εκδοτικά χρονικά. Σε σχήμα μεγάλο, με το βαρύ χαρτί, τα πλουμίδια και τα ψηφιά του και γενικά την άκρα καλαισθησία του, τιμά και το συγγραφέα - πλαστουργό και τον εκδότη Οργανισμό. Αλλά πρόσθετα τιμά και τον τόπο μας, που τα καλλιτεχνικά του φανερώματα προβάλλει με ενάργεια και με το μεράκι της καρδιάς του ο φίλος πρωτομαΐστωρ ο από Μαχαιρά Ξηρομέρου....

Κώστας Τριανταφυλλίδης