Στα Γενικά Αρχεία του Κράτους, υπάρχει το παρακάτω πρόγραμμα της τελετής  που έγινε μετά την έλευση του Όθωνα, την 20-22^η Απριλίου το 1835, για την «μετακομιδή» των λειψάνων του Γεωργ. Καραϊσκάκη, που ως αρχηγός των Ελλήνων, έπεσε στο Φάληρο μαχόμενος την 22-23^η Απριλίου 1827. Μαζί με τα λείψανα του Γεωργ. Καραϊσκάκη που μεταφέρθηκαν από τη Σαλαμίνα  τοποθετήθηκαν και τα λείψανα των συναγωνιστών του που φυλάσσονταν μέχρι τότε στην Αγία Ειρήνη Αθηνών.Το πρόγραμμα ,είναι σπάνιο και το πρότυπο φυλάσσεται, είναι δίγλωσσο γιατί η τελετή αφορούσε πέρα από τα μέλη της Αντιβασιλείας (Αρμενσμπέργ, Κόβελ, Εύδακ) και τους Βαυαρούς που ήταν τότε στην Ελλάδα. Ιστορικές πηγές, αναφέρουν ότι ο ΟΘΩΝ αφήρεσε τον μεγαλόσταυρο και τον  εναπόθεσε στο λείψανο του Καραϊσκάκη. Στη συνέχεια τον παρέδωσε στη  πρεσβυτέρα από τις θυγατέρες του Καραϊσκάκη. Δεν αναφέρεται η παρουσία  της Γκόλφω, γυναίκα του Καραϊσκάκη, αλλά ούτε και κανενός άρρενος παιδιού του, κυρίως του Σπύρου. Στην προσφώνηση του ο Σπύρος Μήλιος  ο οποίος μεταξύ άλλων είπε: «Τα λείψανα του αοιδίμου πρώην Γενικού Αρχηγού μας ,του Γεωργίου Καραϊσκάκη παρακαταθέτομε έμπροσθεν της Υ.Μ., του Αρχηγού, λέγου εκείνου όστις νηστικός ξυπόλητους και γυμνούς μας οδήγησαν με την δριμύτητα του χειμώνος και με τον καύσωνα του έαρος εις την Ρoύμελην και την Αττικήν κατά το 1826 και 1827.Του Χαϊδαρίου, της Δομπρένας, της Ράχοβας, της Φουντάνας, του Ομέρ Εφέντη, του Διστόμου ,του Κερατσινίου και του Φαληρέως οι προμαχώνες ,μαρτυρούν τους αγώνες του υπερ της ελευθερίας των Αθηνών.» Και ο Μακρυγιάννης  στα Απομνημονεύματα  για τις τελευταίες λέξεις-παρακαταθήκη του Καραισκάκη,αναφέρει: μας είπε με χωρατά” εγώ πεθαίνω, όμως να είστε μονοιασμένοι και να βαστήξετε την πατρίδα”.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

ΕΠΙΚΗΔΕΙΟΥ ΤΕΛΕΤΗΣ

ΔΙΑ ΤΗΝ ΜΕΤΑΚΟΜΟΙΔΗ ΤΩΝ ΛΕΙΨΑΝΩΝ ΤΟΥ ΑΗΔΟΙΜΟΥ ΑΡΧΗΓΟΥ ΚΑΡΑΙΣΚΑΚΗ ΚΑΙ ΤΩΝ ΛΟΙΠΩΝ ΕΜΠΡΟΣΘΕΝ ΤΗΣ ΠΟΛΕΩΣ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ ΠΕΣΟΝΤΩΝ

Α) Την εικοστήν Απριλίου  το πρωί θέλει  γίνει μετά αναγκαιούσης θρησκευτικής τελετής  η ανακομιδή των λειψάνων του αοιδίμου Καραϊσκάκη εις Σαλαμίνα όπου θέλουν παρευρεθεί ο Σ.Επίσκοπος Αιγίνης ,οι Συνταγματάρχου Νικόλαος Γριζιώτης, Νικήτας Σταματελόπουλος, Βάσος Μαυροβουνιώτης και Μακρυγιάννης οι αντισυνταγματάρχαι Χριστόδουλος Χ.Πέτρου, Δ.Καλλέργης και Σ.Μήλιος ,ο ανώτερος αξιωματικός των πρώτων ελαφρών σωμάτων Γεώργιος Βάγιας  και αι θυγατέρες και συγγενείς του Καραϊσκάκη.

Β) Τα λείψανα θέλουν εναποτεθεί εις κιβώτια κεκαλυμμένων από μελανόν μεταξωτόν.

Γ) Την 21  τα λείψανα συνοδευόμενα από του κλήρου και τα τοπικάς αρχάς της νήσου Σαλαμίνας και  από την ειρημένην συνοδίαν θέλουν κομισθεί εις τον λιμένα της νήσου όπου θέλει ευρεθή πλοίον πολεμικόν επί τούτου, δια να παραλάβει τόσον αυτά καθώς και τους ειρημένους αξιωματικούς, ένα ιερέα και τας θυγατέρας και συγγενείς του Καραϊσκάκη.

Δ) Το πλοίον εις σημαίαν πένθους θέλει βάλει την σημαίαν μεσίστιον και θέλει κανονιοβολήσει  δέκα επτά, αμέσως δε θέλει εκπλεύσει και διευθυνθεί εις Πειραιά.

Ε) Εις τας 22 Απριλίου, περί τας 8 ώρας προ μεσημβρίας  θέλει παρευρεθεί εις Πειραιά ο αρχιερέας Αττικής και μέρος του κλήρου της πόλεως ταύτης, όλοι εις την πρωτεύουσαν διατρίβοντες αξιωματικοί, υπαξιωματικοί και στρατιώται των πρώην ελαφρών σωμάτων, εν τάγμα της γραμμής, δύο αποσπάσματα ιππικού, η στρατιωτική μουσική, δύο κανόνια μετά  των αναγκαίων πυροβολιστών και μια άμαξα πενθοσκεπής με τέσσερες ίππους κεκαλυμμένους πένθιμα.

ΣΤ)  Εις τας 9 τα λείψανα και η συνοδεία θέλουν επιβιβασθή εις…. λέμβον και  εις την στιγμήν της επιβιβάσεως το πλοίον  θέλει πυροβολήσει δέκα επτά εις δε  την στιγμήν της επιβιβάσεως θέλουν ριφθεί άλλα δέκα επτά βολαί την στιγμήν της επιβάσεως θέλουν ριφθεί αλλά δέκα επτά  από κανόνια τα οποία θέλουν να είναι εις το παράλιον.

Ζ) Αφού γίνει σύντομος θρησκευτική δέησις η σύνοδος θέλει πατήσει από τον Πειραιά κατά την εξής τάξη:

1) Εν απόσπασμα εφίππου χωροφυλακής.

2) Η μουσική πένθιμος ηχούσα.

3) Το τάγμα της Γραμμής.

4) Ο Αρχιερεύς μετά του κλήρου.

5) Η άμαξα με το λείψανον περιστοιχούμενον από τους ρηθέντας αξιωματικούς και τας θυγατέρας και συγγενείς του Καραϊσκάκη.

6) Εν απόσπασμα Ιππικού.

7)΄Tα κανόνια με τους πυροβολιστές.

8) Δύο ενωματίαι χωροφυλακής.

9) Οι αξιωματικοί, υπαξιωματικοί και στρατιώται των πρώην ενεργών σωμάτων.

10) Δύο έτεραι ενωματίαι χωροφυλακής.

11)  Εν απόσπασμα ιππικού μετά του οποίου θέλει ακολουθεί το πλήθος.

Η) Κατ αυτή την τάξιν η συνοδία θέλει διαπλατυνθεί εις το μέρος της ανεγέρσεως του μνημείου. όπως θέλει  παρευρηθεί η Α.Μ. ο Βασιλεύς ,τα συνοδά μέλη της Αντιβασιλείας, οι παρά τη Α.Μ. διπλωματικοί και Γεν.Πρόξενοι ξένων Δυνάμεων ,οι Γραμματείς  της…,οι Σύμβουλοι της επικρατείας …,η Ιερά Σύνοδος, τα μέλη του Αρείου Πάγου,των Εφετών,του Πρωτοδικείου, οι υπάλληλοι των Γραμματειών  τα μέλη  του ελεγκτικού Συνεδρίου, ο ανώτερος φρούραρχος των Αθηνών και Πειραιώς  και άλλοι ανώτεροι αξιωματικοί, ο Γενικός Ταμίας  και ο Γεν.Διευθυντής των Ταχυδρομείων,

Θ) Εις τον τόπον του μνημείου θέλει ..ανάλογος αριθμός στρατιωτικής δυνάμεως συγκειμένης εκ πεζικού ,ιππικού και πυροβολικού δια να περιστοιχίσει την συνοδίαν εν σχήματι τριγώνου.

Ι) Ολοι οι αξιωματικοί, πολιτικοί, διοικητικοί θέλουν φέρει πένθιμον ταινίαν επί του αριστερού βραχίονος.

ΙΑ) Τα λείψανα των λοιπών υπερμάχων των Αθηνών Ελλήνων και φιλελλήνων τα οποία είναι εναποτιθέμενα εις τον ναόν της Αγίας Ειρήνης, θέλουν κομισθεί  εις κιβώτια εις τον τόπον του μνημείου δια μέσου αμαξών μελανά κεκαλυμμένα και συρομένων από ίππους κεκαλυμμένους επίσης με μελανά.

ΙΒ) Θέλων συνοδεύουσι από τον σεβασμιώτατον μητροπολίτην Βοιωτίας από επίλεκτον μέρος του κλήρου της πόλεως ταύτης ,από τον Επαρχιακόν διευθυντήν και από την Δημογεροντίαν Αθηνών.

ΙΓ) Από τον ναόν της Αγίας Ειρήνης αι άμαξαι θέλουν κινήσει εις τοιούτον τρόπον ώστε ανταμωθώσι εις τον τόπον του μνημείου με την ερχομένην άμαξαν την κομίζουσα τα λείψανα του Καραϊσκάκη.

ΙΔ) Εις την αντάμωσιν τούτην θέλει εκφωνηθή επιτάφιος λόγος κατάλληλος με το σπουδαίον και υψηλόν της υποθέσεως.

ΙΕ) Επομένως θέλει γίνει σύντομος δέησης εις μνημόσυνον αιώνιον των υπερμάχων τούτων της πατρίδος.

ΙΖ) Τελεσθείσης της δεήσεως, τα λείψανα των λοιπών υπέρ των Αθηνών πεσόντων, θέλουν εναποτεθεί εις τον τάφον κατά την προσδιορισμένη τάξιν από τους κατωτέρους ανωτέρους αξιωματικούς τόσον της Γραμμής και εθνοφυλακής καθώς και των πρώην ελαφρών σωμάτων.

ΙΚ) Το δε λείψανο του Καραϊσκάκη θέλει εναποτεθεί εις τον τάφον από τους αξιωματικούς τους συνοδεύοντας από την Σαλαμίνα ,κείμενον επάνω των λοιπών κιβωτίων.

ΙΗ) Μετά τον ενταφιασμό τα στρατεύματα θέλουν πυροβολώσι τρεις και συγχρόνως θέλουν ριφθεί τεσσαράκοντα πέντε βολαί κανονίων ,όσαι είναι οι χρόνοι ηλικίας του Καραϊσκάκη.

Μετά ταύτα θέλει διαλυθεί η παράταξης.

Η εκτέλεση του παρόντος ανατίθεται εις τας  Γραμματείας της Επικρατείας καθ όσον ηνάγετο εις τον κλάδον εκάστης.

Αθαν. Λ. Γιαννακόπουλος καθηγητής Α.Π.Θ.